In 1960 kreeg ik, als 9-jarig jongetje, van mijn ouders een Piraatjol. Door mijn moeder bij elkaar gespaard met de 'Premie van de Maand Club' van Albert Heijn. Gelakt hechthout, rood-wit gestreept emmertuig en twee riemen, want je kon er ook heel best mee roeien.
Ontworpen in de vijftiger jaren door Olympisch kampioen kanovaren Jaap Kraaier. Een prachtig bootje waar ik apetrots op was.
Wij woonden in Groningen en de dichtstbijzijnde plas was het Paterswoldse meer. Daar heb ik dus mijn eerste zeilbewegingen gemaakt. Toentertijd naar mijn gevoel, op een enorme plas water in een best wel grote boot. Heel stoer vond ik zelf ( en ook wel spannend, maar dat liet ik natuurlijk nooit merken). De Piraatjol werd neergelegd bij botenbouwer W. (Wieb) Visser, ondersteboven op twee stukken rondhout.
De werf van de Fam. Visser en de pal daarnaast gelegen buurman-werf van de familie Helder hebben met name in de periode 1933 tot 1980 heel veel 16m2’s gebouwd. Niet alleen waren de Visser’s en de Helder’s uitstekende botenbouwers, maar ook zeer getalenteerde wedstrijdzeilers die menig kampioenschap op hun naam schreven.
Tsja, hoe kan het ook anders, die mannen zaten bijna dag en nacht bij of op het water.
Na de Piraatjol kwam er een Flits, daarna een FJ en als 19- jarige uiteindelijk een 16m2 (1943) van de vader van mijn toenmalige vriendin. Op de Reeuwijkse plassen was het indertijd goed toeven. Veel later, op Curaçao, had ik een Hobby Cat en een surfplank. Ook niet verkeerd.
En nu ben ik sinds drie jaar lid van WVS Giesbeek en sinds die tijd in het bezit van een latgebouwde mahoniehouten 16m2 uit 1950 met zeilnummer 2542 en jawel, gebouwd door W. Visser uit Paterswolde. En zo is het kringetje weer rond.
De 'Immortal'De 'Immortal', zo heet ze sinds de vorige eigenaar, heeft voor mij 8 andere eigenaren gehad en heeft daardoor In het Noorden, het Westen en in het Oosten gelegen.
Het ontwerp van de BM (zeiloppervlak 12m2) uit 1926 en de 16m2 (zeiloppervlak 15,9 m2) uit 1931 (een 16m2 is dus géén BM), is van de Friese kapper Hendrik Bulthuis uit Bergum. Hij ontwikkelde daarvoor een eigen bouwmethode, de zogenaamde lattenbouw. Of hij ook een eigen 'knip'-methode ontwikkelde is mij niet bekend.
De 16m2 boten van Visser hebben als meest kenmerkend detail een ingefreesde 'gouden' bies (van bladgoud!) met zwarte onderlijning, die van de boeg tot 25 cm voor de spiegel loopt, met daarna nog twee kleine 'druppels'. Best wel over de top, en dat voor een Grunninger. Ik weet niet of Helder ook een dergelijke bies toepaste.
De “Immortal” is inmiddels 70 jaar oud, heeft nogal wat veranderingen ondergaan, onder andere van toerschip naar wedstrijdboot, en is altijd goed onderhouden geweest.
Grappig als je bedenkt dat de te verwachten levensduur van een 16m2 indertijd geschat werd op hoogstens 15 jaar. Het kan verkeren. Er varen nu nog honderden 16m2’s rond waarvan een van de oudere van 1934 is! Deze boot heeft het zeilnummer 126 en is gebouwd door Visser.
Maar ze is nu met welverdiend pensioen. Elk jaar opschuren en in de jachtlak, onderwaterschip in de antifouling en het nodige ‘klein-onderhoud’.
De boot lekt een beetje (te veel) langs de kielbalk en dat ga ik eind van het jaar onderzoeken en (laten) aanpakken. Ze moet nog even mee, dat is ze aan haar naam wel verplicht …
Met zeilersgroet,
Jan Willem Henssen
